2025’te Sigorta ve BES Şirketlerini Bekleyen Değişim: İç Sistemler Yönetmeliğinde Neler Değişti?

Sigortacılık ve özel emeklilik sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar için iç sistemlerin işleyişi ve denetim yapısı, sektörün sürdürülebilirliği ve güvenilirliği açısından kritik öneme sahiptir. Bu kapsamda, 14 Şubat 2025 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği, sigorta ve BES şirketlerinin iç denetim uygulamalarını doğrudan etkileyecek önemli hükümler içeriyor.

Bu yazımızda, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Sektörlerinde İç Sistemlere Dair Yönetmelik’te yapılan değişiklikleridetaylı şekilde ele alarak, kimleri nasıl etkilediğini ve şirketlerin bu değişikliklere nasıl hazırlanması gerektiğini açıklıyoruz.

Denetim Yapılarında Profesyonelleşme Zorunlu Hale Geldi

Yönetmeliğin 41. maddesine eklenen düzenleme ile artık iç denetim birimi yöneticilerinin nitelikleri daha sıkı şartlara bağlandı. Buna göre:

• İç denetim birimi yöneticisinin en az dört yıllık bir üniversiteden mezun olması,
• Sigortacılık, özel emeklilik, finans veya denetim alanlarında en az 7 yıllık mesleki deneyime sahip olmasızorunluluğu getirildi.

Bu değişiklik, sektörde görev yapan denetim yöneticilerinin yalnızca formel olarak değil, aynı zamanda sektörel birikimle de donanımlı olmasını hedefliyor. Yani artık bu pozisyonlar için sadece teorik bilgi değil, uygulama deneyimi de ana kriter haline geldi.

Akrabalık Bağlarına Net Kısıtlama Geldi

Bağımsızlık ilkesinin sağlanabilmesi amacıyla iç denetim süreçlerinde görev alan kişilerin kurum içindeki kişisel bağlarına dair düzenlemeler de güncellendi. Yönetmelik şunları getiriyor:

• İç denetim birimi yöneticisinin eşi, boşanmış olsa dahi,
• İkinci dereceye kadar (bu derece dâhil) kan veya kayın hısımları,
• Kuruluşta veya iştiraklerinde çalışamayacak,
• Maddi sonuç doğuran kararlarda görev alamayacak.

Bu kişiler, iç denetim birimi dışında herhangi bir birimde çalışsalar bile, şirket veya bağlı iştiraklerle çıkar ilişkisi olan işlemlerde etkili pozisyonlarda yer alamayacak. Bu düzenleme, şirket içi denetimin objektifliğini güvence altına almayı hedefliyor.

Geçici Görevlerde Denetim Yasağı Geldi

İç denetim birimi çalışanlarının farklı birimlerde geçici görev alması halinde, denetim sürecinde bağımsızlık ve tarafsızlık ilkesinin zarar görmemesi için yeni bir kural getirildi:

Geçici görevlendirme ile başka birimde çalışan iç denetim personeli, iç denetim birimine geri döndükten sonra en az 1 yıl boyunca o birimi denetleyemez.

Bu düzenleme sayesinde denetim biriminin kontrol ettiği süreçlerle ilgili çıkar çatışması veya tarafsızlık sorunuyaşanmasının önüne geçilmiş oluyor. Uygulamada bu tür çakışmalar, denetim raporlarının güvenirliğini zedelediğinden, bu hüküm sektör için ciddi bir iyileştirme olarak kabul ediliyor.

Dönemsel Raporlama Zorunluluğu ile Şeffaflık Artıyor

Yönetmelikte yapılan bir diğer önemli değişiklik, tüm sigorta ve bireysel emeklilik şirketlerini yakından ilgilendiriyor: Kamuya açık dönemsel raporlama yükümlülüğü.

Buna göre şirketler:

• Ocak–Mart, Nisan–Haziran, Temmuz–Eylül ve Ekim–Aralık dönemlerine ait raporları,
• Dönem bitimini takip eden ay sonuna kadar,
• Kendi internet sitelerinin ana sayfasında yayımlamak zorunda olacak.

Bu raporların;

• Ticari sır ve kişisel veri koruma kurallarına uygun,
• Kurum (SEDDK) tarafından belirlenen formatta,
• 5 yıl boyunca erişilebilir olması şartı getirildi.

Bu madde ile birlikte, artık sigorta ve BES şirketleri yalnızca denetim kurumlarına değil, kamuoyuna da karşı hesap verebilir hale geliyor.

Değişiklikler Ne Zaman Yürürlüğe Girdi?

Yönetmelik, Resmî Gazete’de 14 Şubat 2025 tarihinde yayımlandı ve aynı tarihte yürürlüğe girdi. Uygulama sorumluluğu Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından yürütülecek.

Şirketler Ne Yapmalı?

Bu düzenlemeler, sigorta ve emeklilik şirketlerinde iç sistem süreçlerini kökten etkileyen nitelikte. Bu nedenle şirketlerin;

• İç denetim kadrolarını yeniden yapılandırması,
• Akrabalık ve çıkar ilişkileriyle ilgili kontrolleri sistematik hale getirmesi,
• Denetim bağımsızlığını riske atacak görevlendirmeleri gözden geçirmesi,
• Yeni raporlama altyapısı kurması ve web sitelerini bu doğrultuda düzenlemesi gerekiyor.

İç denetim süreçlerinin düzenli olarak kontrol edilmesi, uyum ekipleri tarafından periyodik denetimden geçirilmesi ve yöneticilerin bu süreçlere doğrudan dahil edilmesi büyük önem taşıyor.

İç Sistemlerde Yeni Dönem Başladı

Sigortacılık ve özel emeklilik sektörleri, artık daha şeffaf, daha denetlenebilir ve daha profesyonel bir iç denetim anlayışı ile ilerlemek zorunda. 2025 yılında yürürlüğe giren bu yönetmelik değişiklikleri, yalnızca bir mevzuat güncellemesi değil; aynı zamanda kurumsal güvenin ve sürdürülebilirliğin yeniden inşası olarak görülmelidir.

Bu süreci doğru yöneten şirketler, hem SEDDK ile olan ilişkilerini sağlamlaştıracak hem de müşterilerine ve yatırımcılarına karşı güçlü bir güven algısı oluşturacaktır.