Emeklilik, çalışma hayatının en önemli hedeflerinden biridir. Ancak bazı çalışanlar, yaş şartına takılmadan veya belirli haklardan yararlanarak erken emeklilik fırsatına sahip olabilir. Özellikle EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar)düzenlemesi ile birlikte 1999 öncesi sigorta girişi olan milyonlarca kişi erken emeklilik hakkı kazandı.
Peki 2025 itibarıyla erken emeklilik nedir, kimler yararlanabilir, SGK statülerine göre şartlar nelerdir? İşte kapsamlı rehberimiz:
Erken Emeklilik (EYT) Nedir?
EYT, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi bulunan çalışanların, yaş şartı olmadan emekli olabilmesine olanak tanır.
8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi: Bu tarihten önce çalışmaya başlayanlar yaş şartına takılmaz.
Kadınlar için: 20 yıl sigortalılık ve en az 5.000 gün prim ödemesi gerekir.
Erkekler için: 25 yıl sigortalılık ve 5.975 gün prim şartı aranır.
Bu kapsamda EYT’liler, prim günlerini tamamladıklarında yaş beklemeden emekli olabilir.
SGK Statüsüne Göre Şartlar (4A / 4B / 4C)
Türkiye’de çalışanlar farklı sosyal güvenlik statülerine bağlıdır:
4A (SSK) – İşçi Statüsü
Sigorta girişi 8 Eylül 1999 ve öncesi olanlar avantajlıdır.
Kadınlar: 20 yıl sigortalılık + en az 5.000 prim günü
Erkekler: 25 yıl sigortalılık + en az 5.975 prim günü
4B (Bağ-Kur) – Esnaf ve Serbest Meslek
Kadınlar: 20 yıl sigortalılık
Erkekler: 25 yıl sigortalılık
Prim günleri, Bağ-Kur üzerinden ödenen süreye göre hesaplanır.
4C (Emekli Sandığı) – Memurlar
Devlet memurları için şartlar Bağ-Kur’a benzer şekilde düzenlenmiştir.
Kadın: 20 yıl, Erkek: 25 yıl sigortalılık süresi gerekir.
Doğum ve Askerlik Borçlanması Avantajları
Kadınlar için doğum borçlanması
Kadın sigortalılar, doğum başına 2 yıl (720 gün) borçlanma hakkına sahiptir. En fazla 3 çocuk için 6 yıl (2160 gün)borçlanma yapılabilir. Bu sayede eksik prim günleri tamamlanabilir.
Erkekler için askerlik borçlanması
Erkek çalışanlar, askerlik sürelerini borçlanarak prim gün sayılarını yükseltebilir. Özellikle sigorta başlangıcı askerlikten sonra olanlar, borçlanma yaparak sigorta giriş tarihlerini öne çekebilir.
Engelli ve Malulen Erken Emeklilik
Malulen emeklilik
En az %60 iş gücü kaybı bulunanlar (iş kazası, meslek hastalığı vb.) malulen emeklilik hakkına sahiptir.
Minimum 10 yıl sigortalılık ve 1800 prim günü gerekir.
Engelli erken emeklilik
Engellilik oranı %40–59 arasında olanlar, belirli gün sayısını doldurduklarında yaş beklemeden emekli olabilir.
Oran yükseldikçe prim gün şartı düşer.
Hastalık Nedeniyle Erken Emeklilik
Ağır ve kronik hastalığı bulunan çalışanlar da erken emeklilik hakkına sahip olabilir.
MS, kanser, şizofreni, böbrek yetmezliği gibi hastalıklar SGK sağlık kurulu tarafından incelenir.
Kişinin sağlık raporuna göre malulen emeklilik onayı verilir.
Kademeli (Erken) Emeklilik Yaklaşımı
1999 sonrası sigorta girişi olanlar için “kademeli emeklilik” uygulaması sürmektedir.
2000 sonrası çalışanlar, yaş ve prim şartlarını kademeli olarak yerine getirmek zorundadır.
Kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş sınırı aşamalı şekilde uygulanır.
2025 itibarıyla yeni bir yasal düzenleme çıkmamış olsa da, kademeli geçiş modeli gündemde kalmaya devam etmektedir.
Erken emeklilik, özellikle 1999 öncesi sigortalı olanlar için büyük bir avantajdır. Ancak prim gün sayısı, sigorta statüsü ve kişisel durumlar (doğum, askerlik, engellilik, hastalık vb.) emeklilik hakkını doğrudan etkiler.
Tavsiyeler:
Prim günlerinizi düzenli olarak e-Devlet üzerinden kontrol edin.
Eksik günler için doğum/askerlik borçlanması yapmayı değerlendirin.
Sağlık sorunlarınız varsa SGK’dan malulen emeklilik şartlarını öğrenin.
Yasal düzenlemeleri takip ederek avantajlı koşulları kaçırmayın.
Siz de erken emeklilik planınızı yapmadan önce güncel şartları öğrenmek ve sigorta durumunuzu kontrol etmek için SGK’nın resmi sayfasını veya profesyonel danışmanlık hizmetlerini kullanabilirsiniz.
